Programma 1 | Inwoners, bestuur en veiligheid

1.1 Inleiding programma

Anders besturen

Terug naar navigatie - 1.1 Inleiding programma - Anders besturen

Wij streven ernaar om de wijze waarop Beekdaelen bestuurd wordt verder te versterken. Om de beste plannen en de juiste uitvoering te realiseren, werken wij aan een bestuurscultuur vanuit collegiaal bestuur, samenwerking en leren, en vooral om dit samen met onze inwoners te realiseren. Wij staan ten behoeve van onze bewoners, ondernemers, bedrijven en maatschappelijke instellingen. Het college is bereikbaar, zichtbaar en goed geïnformeerd. We geven duidelijke en transparante informatie over wat mogelijk is en wat niet, zodat iedereen op de hoogte is van de verwachtingen. We werken samen op basis van gelijkheid en investeren in elkaar. We nemen elkaar serieus, luisteren zorgvuldig naar elkaar en denken met de ander mee. We houden vast wat goed gaat en staan open voor vernieuwing; met respect voor elkaars verschillende rollen en verantwoordelijkheden.

Burgerparticipatie

Terug naar navigatie - 1.1 Inleiding programma - Burgerparticipatie

In juli 2023 heeft de raad de Participatieverordening vastgesteld. Deze verordening bestaat uit twee hoofdonderdelen:

1. Burgerparticipatie tijdens de gehele besluitvormingscyclus: 
Dit omvat verschillende methodes, zoals co-creëren en co-beslissen, waarbij inwoners actief worden betrokken bij beleidsvorming. De afgelopen jaren hebben wij vorm en inhoud gegeven aan burgerparticipatie met zaken zoals de burgerinitiatief- en de duurzaamheidstafel en Beekdaelen B(l)oeit, waarbij burgers zelf initiatieven op het vlak van actieve burgerinitiatieven en innoverende duurzaamheidsprojecten kunnen subsidiëren. Verder is een digitaal participatieplatform in gebruik genomen.
Hoewel dit een groeimodel is, zijn de eerste ervaringen beslist positief te noemen.
Het komende jaar zal worden benut om dit verder uit te bouwen.

2. Uitdaagrecht (Right to Challenge): 
Het uitdaagrecht geeft inwoners, verenigingen en organisaties de kans om gemeentelijke 
taken over te nemen. Het principe is simpel: als een inwoner of groep denkt dat zij een taak beter en goedkoper kunnen uitvoeren dan de gemeente, kunnen zij dit formeel aangeven. Na beoordeling door de gemeente kan de taak daadwerkelijk worden overgedragen, mits deze past binnen wettelijke en beleidsmatige kaders.

Sinds de invoering van het uitdaagrecht hebben inwoners meerdere voorstellen ingediend, variërend van groenbeheer tot onderhoud van openbare ruimten. Eén opvallende casus laat zien hoe dit recht in de praktijk werkt en hoe het meerdere gemeentelijke doelstellingen ondersteunt. Dit betreft voetbalvereniging RKVV Vaesrade die de gemeente uitgedaagd heeft om de verantwoordelijkheid voor het beheer en onderhoud van haar accommodatie over te nemen, toewerkend naar autonoom bestaan. De vereniging stelde dat zij dit efficiënter en met meer maatschappelijke meerwaarde kon realiseren.

Er is inmiddels een overeenkomst van samenwerking gesloten tussen de gemeente en de vereniging waarin wederzijdse verantwoordelijkheden zijn vastgelegd met betrekking tot het uitdaagrecht, passend binnen de kaders van het accommodatiebeleid. De bestaande 
huurovereenkomst is daarbij omgezet in een bruikleenovereenkomst met een looptijd van vijf jaar. Gedurende deze periode blijven gemeente en vereniging nauw samenwerken om de voortgang te monitoren en te ondersteunen waar nodig. Gedurende het derde jaar van de overeenkomst vindt een uitgebreide evaluatie plaats, waarvan de uitkomst leidend is voor een eventuele verlenging van de overeenkomsten.

Deze samenwerking is een voorbeeld van hoe de strategische visie van Beekdaelen – gericht op een nieuwe relatie tussen gemeente en gemeenschap – tot leven wordt gebracht. Met deze eerste grote casus in het kader van het uitdaagrecht laat Beekdaelen zien hoe participatie en samenwerking kunnen leiden tot duurzame oplossingen. We zullen u blijven informeren over de voortgang en eventuele nieuwe casussen binnen het uitdaagrecht.

Dienstverlening en communicatie

Terug naar navigatie - 1.1 Inleiding programma - Dienstverlening en communicatie

Onder dienstverlening verstaan wij al onze contacten met inwoners, ondernemers en bezoekers via onze dienstverleningskanalen (website, telefonie, post, e-mail of persoonlijk op afspraak). In deze dienstverlening zien wij een groeiende behoefte van inwoners aan een open en transparante overheid. Een overheid waarbij inwoners zelf bepalen op welk moment en via welk kanaal men contact opneemt. Dit betekent zowel aan de voorkant als achterkant dat wij onze organisatie hierop moeten inrichten. Met als doel toe te werken naar een passende dienstverlening voor elke Beekdaelenaar: klantgericht, dichtbij, duidelijk en transparant. Beekdaelen maken we nog steeds samen: digitaal waar mogelijk en persoonlijk waar nodig.

Burgerbetrokkenheid in onze dienstverlening vinden wij belangrijk en dat begint bij een goede communicatie. Dat betekent continu in verbinding staan met inwoners, ondernemers, organisaties en partners. Hierbij bieden wij ruimte voor maatwerk. Juist deze menselijke maat van onze dienstverlening verliezen wij bij de verdergaande digitalisering niet uit het oog.

Naast de dagdagelijkse dienstverlening voeren wij projecten uit om onze dienstverlening en communicatie verder te optimaliseren. Blijvend investeren wij dan ook in de vernieuwing van systemen en processen en vaardigheden van onze medewerkers. Dit met als doel onze interne en externe dienstverlening en communicatie te blijven ontwikkelen. 

Strategische personeelsplanning

Terug naar navigatie - 1.1 Inleiding programma - Strategische personeelsplanning

In het afgelopen jaar hebben wij stappen gezet op het gebied van strategische personeelsplanning om te waarborgen dat we de juiste talenten aantrekken, ontwikkelen en behouden. Onze personeelsstrategie is nauw verbonden met onze lange termijn doelstellingen en stelt ons in staat om flexibeler in te spelen op de veranderingen in de markt, technologische vooruitgangen en de behoeften van onze burgers.
Op het gebied van werving en selectie lag de focus op het aantrekken van (-aankomend-) talent voor zowel operationele als strategische posities en op het versterken de van kennis van onze teams in de kerngebieden waar groei en innovatie centraal stonden. Om de kennis van vertrekkende medewerkers die met pensioen gaan te borgen hebben we zogenaamde “dakpan constructies” ingezet, zodat er voldoende tijd en ruimte was voor een goede overdacht van de werkzaamheden.

In lijn met onze strategische doelstellingen hebben we geïnvesteerd in het continue ontwikkeling en opleiden van ons personeel. We hebben verschillende interne en externe opleidingsprogramma’s opgezet die gericht zijn op zowel technische vaardigheden als leiderschapsontwikkeling. Door het aanbieden van gerichte trainingen kunnen we de capaciteit van onze medewerkers vergroten en hen voorbereiden op toekomstige uitdagingen. Om de strategische denkkracht binnen de organisatie verder te ontwikkelen en te stimuleren zijn we in samenwerking met UMIO Maastricht University een leergang Van Strategisch Denken naar Strat®egisseur gestart.

Onze strategische personeelsplanning blijft een essentieel onderdeel van ons succes. Door de juiste mensen op de juiste plek te zetten, dragen we bij aan het realiseren van de bedrijfsdoelen. Onze medewerkers zijn de sleutel tot de uitvoering van onze strategieën, en we blijven investeren in hun groei en ontwikkeling om hen klaar te stomen voor de uitdagingen van morgen.

Openbare orde en veiligheid

Terug naar navigatie - 1.1 Inleiding programma - Openbare orde en veiligheid

Veiligheid is een belangrijk aspect in de leefomgeving in onze kernen. Diverse vormen van overlast, high impact crimes en ondermijning hebben inbreuk op het subjectieve veiligheidsgevoel van de burgers.

Op de eerste plaats zetten we in op preventie en een multidisciplinaire aanpak in de interventieteams en maken we indien nodig gebruik van de diensten van het Zorg- en Veiligheidshuis Parkstad. Ook zetten wij in op preventie van digitale criminaliteit door het verhogen van de weerbaarheid van inwoners.

Met de Parkstadgemeenten, de politie, het openbaar ministerie en de belastingdienst hebben wij regionaal samengewerkt. Hierbij hebben we specifiek ingezet op de verdere intensivering van de integrale aanpak van de georganiseerde criminaliteit. Zoals de regio brede toepassing van de Integrale Ondermijningsbeelden, de integrale casusaanpak via de Ondermijningstafels en het operationeel maken van een Regionaal Interventie Team  (ACT!).

Er is ten behoeve van ondersteuning verder gebouwd aan de vorming van een regionaal Informatieknooppunt en (gezamenlijke) preventie (campagnes). De meervoudige aanpak van ondermijning in de Beekstraat in Schinveld heeft - mede via de prioritering vanuit de regiodeal Parkstad- in 2024 in het teken gestaan van integrale controles en analyses.

Op het gebied van toezicht & handhaving focussen wij ons meer op projectmatig werken. Dit betekent dat in bepaalde periodes onze aandacht meer is gericht op bepaalde thema’s, zoals schoolroutes, blauwe zones en hondenpoep, in plaats van enkel fixi-meldingen.

1.2 Wat willen we bereiken

Terug naar navigatie - 1.2 Wat willen we bereiken - Wat wilden we bereiken

Wij staan voor een gemeente die streeft naar een veerkrachtig groen- en cultuurrijk landschap, dat ruimte biedt om te werken, genieten en ondernemen, kortom om te leven. Voor ons gelden de volgende uitgangspunten: 

  • We zetten ons in voor een woningaanbod dat aansluit bij de behoeften van alle inwoners rekening houdend met de transformatieopgave en met de regionale en provinciale afspraken.
  • We versterken het groene karakter van de gemeente.
    We behouden en versterken de landschappelijke kwaliteit, die als belangrijke kernwaarde van de gemeente Beekdaelen gezien moet worden.
  • Een duurzame transitie van de landbouw is een grote maatschappelijke opgave voor Beekdaelen en essentieel om de unieke waarden van het landelijk gebied te behouden, te beheren en te ontwikkelen.
  • Samen met inwoners, ondernemers, maatschappelijke instellingen, regionale en landelijke partners werken we in Beekdaelen aan de internationale en nationale duurzaamheidsdoelstellingen (Global Goals). We geven daarbij zelf het goede voorbeeld en vervullen een innovatieve en vooruitstrevende rol in de regio op het gebied van energietransitie, circulaire economie en klimaatadaptatie.
  • We realiseren een gemeente met een duurzaam veilige inrichting van de infrastructuur, zowel voor auto, (elektrische) fiets en voetganger, waarbij leefbaarheid boven bereikbaarheid gaat.

1.3 Wat hebben we ervoor gedaan

1.3.1 Algemene ontwikkelingen programma 'Inwoners, bestuur en veiligheid'

Vernieuwing en uitvoering dienstverleningsvisie en communicatievisie

Terug naar navigatie - 1.3.1 Algemene ontwikkelingen programma 'Inwoners, bestuur en veiligheid' - Vernieuwing en uitvoering dienstverleningsvisie en communicatievisie

De uitgangspunten uit de herijkte dienstverleningsvisie en communicatievisie vormen de basis voor de verdere ontwikkeling van onze dienstverlening en communicatie. Beekdaelen maken we nog altijd samen met onze inwoners en ondernemers: digitaal waar mogelijk en persoonlijk met maatwerk waar nodig. Hierbij verliezen wij de menselijke maat van onze dienstverlening bij een steeds verder gaande digitalisering niet uit het oog. In een omgeving waarin wij taken uitbesteden, is en blijft onze ambitie om hét aanspreekpunt te zijn. Wij zijn de regisseur en verbindende schakel.

Ook in 2024 hebben wij het grootste deel van onze tijd besteed aan de uitvoering van de dagelijkse interne en externe dienstverlening aan de balies, recepties, telefonie en website. Ook de communicatie en informatievoorziening over onze dienstverlening en projecten behoort hiertoe. Naast de dagdagelijkse dienstverlening voeren wij projecten uit om onze dienstverlening en communicatie te optimaliseren. Zo is bijvoorbeeld in 2024 een nieuw telefoniesysteem geïmplementeerd en schrijfwijzer gelanceerd. Dit in een periode dat het erg druk was vanwege de piek in de aanvraag van reisdocumenten en de uitvoering van de Europese Verkiezingen. Blijvend investeren wij in de vernieuwing van systemen, processen en vaardigheden van onze medewerkers.

De weg die wij zijn ingeslagen wordt dus verder vervolgd. Dit met als doel continu te blijven ontwikkelen tot een betere interne en externe dienstverlening en communicatie die past in de huidige tijd. 

Artificial Intelligence

Terug naar navigatie - 1.3.1 Algemene ontwikkelingen programma 'Inwoners, bestuur en veiligheid' - Artificial Intelligence

AI integreert steeds verder in ons leven en werk. AI biedt kansen om simpele taken en complexe opgaven te ondersteunen, zoals ondersteuning bij beleidsvorming, administratieve taken, overzicht creëren in het werk en analyses maken. Dit komt als geroepen, gezien de toenemende arbeidsmarktkrapte, de financiële uitdagingen en de complexe vraagstukken die de schaal van de gemeente vaak overstijgen. 

In 2024 is het voltallig personeel tijdens een informatiemiddag geïnformeerd over de mogelijkheden van AI. AI biedt voordelen, maar brengt ook risico's met zich mee voor privacy, digitale veiligheid en ethiek, zoals vooroordelen of discriminatie. Ook kan AI fouten maken. Er is een juridisch kader opgesteld. Dit  bevat richtlijnen en uitgangspunten om AI op een verantwoorde, transparante en doelgerichte manier in te zetten: zorgvuldig, veilig, met bescherming van privacy, uitlegbaar, gericht op kansen en ethisch afgewogen. 

De gemeente dient  de grondrechten van inwoners zoals gelijkheid, non-discriminatie en recht op een eerlijk proces te beschermen. Transparantie is essentieel om te begrijpen wat een AI-toepassing doet, vooral voor een gemeente die gevoelige data verwerkt en direct met burgers communiceert.  Inmiddels zijn de eerste algoritmes in het landelijk  algoritmeregister gepubliceerd. Het juridisch kader volgt de AI-verordening en beschrijft een aantal maatregelen om de risico’s van AI-systemen in kaart te brengen en passende maatregelen te nemen om deze te minimaliseren en te voorkomen dat AI vrij spel krijgt. Eén van de maatregelen is het documenteren en toezicht houden op de algoritmes. Het doel is om de kansen van AI te maximaliseren en tegelijkertijd de risico’s te minimaliseren. 

Daarnaast organiseren we trainingen en instructies voor de gebruikers zodat zij AI op een verantwoorde en effectieve wijze kunnen toepassen.

Digitaal werken en innovatie

Terug naar navigatie - 1.3.1 Algemene ontwikkelingen programma 'Inwoners, bestuur en veiligheid' - Digitaal werken en innovatie

Exponentiële groei én adaptie van technologie door burgers en bedrijven eisen ook van ons als gemeente dat wij onze diensten goedkoop, snel, gemakkelijk, locatie- en tijdonafhankelijk aanbieden, opdat zij hun eigen zaken met de gemeente online kunnen regelen en de dienstverlening kunnen volgen; dat wij met de inzet van nieuwe technologie en slimme inzet van data nieuwe manieren van dienstverlening en burgerparticipatie mogelijk maken. Leveranciers ontwikkelen hun applicaties steeds verder door en implementeren ook vernieuwingen, deels als gevolg van wet- en regelgeving, deels door toepassing van slimme technologie zoals algoritmes, zelflerende applicaties en chatbots die o.a. ondersteuning kunnen bieden bij digitale dienstverlening of bij beleidsontwikkeling.

In 2024 hebben we diverse vernieuwingen doorgevoerd: een nieuw telefoniesysteem, een burgerparticipatiesysteem en diverse aanpassingen in de applicaties van Dienstverlening (waaronder iBurgerzaken,  het vergadersysteem iBabs, het servicedesksysteem Neoforce en de procesapplicatie Bizzdesign), Sociaal (Zorgned) en  Ruimte (VTH-applicatie).

In 2024 hebben we ook een nieuw zaaksysteem aangeschaft en zijn we met de implementatie gestart. Verder hebben we werkplekken vernieuwd.  

Informatiebeveiliging en privacy

Terug naar navigatie - 1.3.1 Algemene ontwikkelingen programma 'Inwoners, bestuur en veiligheid' - Informatiebeveiliging en privacy

Onze burgers en bedrijven moeten erop kunnen vertrouwen dat onze dienstverlening op een veilige manier verloopt en dat we verantwoord omgaan met hun gegevens. Digitale veiligheid is een vereiste voor een kwalitatief goede informatievoorziening van de overheid, evenals echtheid en toegankelijkheid van informatie. Deze urgentie wordt versterkt doordat fysieke én digitale dreigingen wereldwijd een grote vlucht nemen.

Ook in 2025 moeten we zeer alert blijven. Tegelijkertijd met de inzet van slimme technologie, datagedreven en risicogebaseerd werken moeten we de privacy, informatieveiligheid en ethische belangen borgen. Hierbij gaan we uit van onderliggende doelstellingen, houden we rekening met de verschillende belangen en zijn we kritisch op de vraag wat verantwoord is vanuit het oogpunt van ethiek, privacy en informatieveiligheid. Informatieveiligheid, privacy en ethiek gelden voor alle gemeentelijke taken en projecten, raken alle afdelingen en kunnen grote risico’s veroorzaken. Gelet hierop investeren we doorlopend in het versterken van de alertheid en bewustzijn binnen onze organisatie, opdat we bewust omgaan met risico’s en deze tot een minimum kunnen beperken.

1.3.2 Beleidsontwikkelingen waarvoor middelen zijn gevraagd in de begroting

Werkplekken

Terug naar navigatie - 1.3.2 Beleidsontwikkelingen waarvoor middelen zijn gevraagd in de begroting - Werkplekken

De oude werkplekken op kantoor waren afgeschreven. Dit betreft vooral de thin clients. Het aantal storingen nam toe. Dit gold ook voor de laptops en de apparatuur in de vergaderruimten. Naast het realiseren van een efficiencyslag in het beheer is het ook van belang dat medewerkers  efficiënt kunnen (samen-)werken. Op basis van het vastgestelde beleid is geïnvesteerd in eigentijdse werkplekken. Hierbij is rekening gehouden met gebruik van bestaande en nieuwe technologie en de integratie van MS Teams op de werkplek voor zowel vergaderen als samenwerken. Medewerkers moeten kunnen (samen-)werken zonder beperkingen ten aanzien tijd, plaats en locatie. In 2024 zijn volgens planning 63 werkplekken vervangen. Op basis van de feedback zal in 2025 een versnelling in de uitrol van laptops gaan plaatsvinden.

Datagedreven werken

Terug naar navigatie - 1.3.2 Beleidsontwikkelingen waarvoor middelen zijn gevraagd in de begroting - Datagedreven werken

Het dataplatform is geïmplementeerd en de eerste databronnen zijn ondergebracht. Ook zijn de eerste dashboards en rapportages inmiddels gemaakt. In 2025 wordt het dataplatform verder uitgebreid en evalueren wij wat de vervolgstappen zijn en welke financiële consequenties hieraan zijn verbonden. In 2024 zijn ook keuzes gemaakt voor het dataportaal vrijetijdseconomie Limburg. Daarnaast zijn een aantal organisatorische en juridische maatregelen uitgewerkt. In 2025 worden de eerste monitoren opgeleverd.  

Kinderraad

Terug naar navigatie - 1.3.2 Beleidsontwikkelingen waarvoor middelen zijn gevraagd in de begroting - Kinderraad

In 2024 is de informatie over de kinderraad besproken in het LEA overleg (onderwijs).

Een delegatie van Jong Politici (JoP) heeft samen met de betrokken bestuurder in 2023 alle scholen bezocht en informatie opgehaald bij de scholen over een eventuele Kinderraad. Gezien de druk op het onderwijs en de leerkrachten om invulling te geven aan het bestaande en verplichte curriculum, er unaniem is aangegeven door scholen vast te willen houden aan de verplichte onderwijs activiteiten en het verbeteren van de zorgstructuren in en rondom de school. Er wordt op dit moment geen ruimte gezien voor de uitvoering van een kinderraad.

Aanschaf nieuw zaaksysteem

Terug naar navigatie - 1.3.2 Beleidsontwikkelingen waarvoor middelen zijn gevraagd in de begroting - Aanschaf nieuw zaaksysteem

Nadat de contractperiode met de huidige leverancier was verstreken heeft de gemeente een aanbesteding uitgevoerd voor de aanschaf van een nieuw zaaksysteem en samenwerkingsruimte. Het zaaksysteem wordt door de gemeente gebruikt om alle werkprocessen die niet zijn ondergebracht in een vakspecifieke applicatie, op een zaakgerichte en archiefwaardige wijze uit te kunnen voeren. De nieuwe samenwerkingsruimte biedt medewerkers de gelegenheid om op moderne wijze samen te werken (aan bijvoorbeeld projecten) waarbij de informatie die hierbij wordt gecreëerd conform wet- en regelgeving wordt gearchiveerd en beheerd.

1.4 Wat heeft het gekost?

Terug naar navigatie - 1.4 Wat heeft het gekost? - 1.4 wat heeft het gekost

Excel-tabel

Inwoners, bestuur en veiligheid (bedragen x € 1.000) Primitief Bijgesteld Rekening Verschil
lasten per taakveld:
0.1 bestuur -1.867 -2.024 -2.082 -58
0.2 burgerzaken -995 -1.151 -965 186
0.4 overhead -9.406 -10.683 -9.760 922
1.1 crisisbeheersing en brandweer -2.885 -2.952 -2.932 20
1.2 openbare veiligheid -1.785 -2.165 -1.730 435
totale lasten -16.939 -18.975 -17.469 1.506
baten per taakveld:
0.1 bestuur - 18 19 1
0.2 burgerzaken 584 660 767 107
0.4 overhead 22 27 178 151
1.1 crisisbeheersing en brandweer 102 86 122 35
1.2 openbare veiligheid 50 228 252 24
totale baten 758 1.021 1.339 318
Saldo van baten en lasten bestaand beleid -16.181 -17.955 -16.130 1.824
Resultaatbestemming
0.10 Toevoeging reserves -3 -65 -65 -
0.10 Onttrekking reserves 848 2.310 795 -1.515
Saldo resultaatbestemming 844 2.245 730 -1.515
Resultaat programma -15.337 -15.710 -15.401 310