3.3 Programma 3 | Fysieke leefomgeving

In 2021 hebben wij als Beekdaelen de Regionale Energiestrategie 1.0 vastgesteld  en daarbij een amendement toegevoegd. De hoofdboodschap uit het besluit van de raad: Lokaal duurzame energie opwekken aan de hand van de provinciale zonneladder met participatie. Hiermee kan invulling worden gegeven aan de nationale doelstellingen en de ambitie van energieneutrale gemeente.

In 2024 gaan we meer zon op dak stimuleren en realiseren. Daarnaast wordt gewerkt aan een beleidskader voor energieopwekking op land. Om een brug te slaan tussen de lokale energieopwekking en te zorgen dat de voordelen hiervan binnen de eigen regio kan landen wordt gewerkt aan een regionaal energiebedrijf binnen Parkstad. Waar we middelen ontvangen van het Rijk ten behoeve van capaciteit voor uitvoering van klimaat- en energiebeleid, is helder dat voor andere kosten en investeringen onvoldoende middelen beschikbaar zijn. Indien noodzakelijk zullen aanvullende financiele vragen aan uw raad worden voorgelegd. 

Het Klimaatakkoord van de Rijksoverheid bevat de verplichting dat in 2050, 7 van de 8 miljoen woningen in Nederland van het aardgas af moeten zijn. In 2019 heeft de gemeenteraad aansluitend de ambitie uitgesproken om in 2040 energieneutraal te zijn. In 2023 wordt de Transitievisie Warmte 2.0 met daarin handvaten en de richtlijnen hoe hieraan gewerkt wordt ter vaststelling aan de raad aangeboden. Als vervolg op deze visie worden gemeente brede en kerngerichte plannen gemaakt die versnelling moeten bieden aan de transitie naar een aardgasvrije gemeente.
We hebben middelen vanuit het Rijk ontvangen voor zowel capaciteit als uitvoering van het Isolatieprogramma. Vooralsnog is nog niet inzichtelijk of dit voldoende is voor het uitvoeren van deze plannen op langer termijn. Dit zal bekend worden in de loop van 2023 en 2024.

Op 1 januari 2018 is de Wet op de Basisregistratie Ondergrond (BRO) in werking getreden. Waar de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) de zichtbare werkelijkheid beschrijft, is de BRO juist bedoeld om (onderdelen van) het niet-zichtbare gedeelte onder de grond te registreren. Kennis over de ondergrond is nodig bij een groot aantal overheidstaken. De daarvoor benodigde ondergrondgegevens zijn te ontsluiten via de BRO. De BRO maakt deel uit van het stelsel van basisregistraties en maakt daardoor ook onderdeel uit van de ENSIA. De BRO is ingericht voor een breed gebruik binnen het Rijk en de decentrale overheden. Bestuursorganen zijn verplicht om (a) bodem- en ondergrondgegevens aan te leveren volgens de afgesproken standaarden, (b) ondergrondgegevens te gebruiken voor alle overheidstaken en (c) onjuiste gegevens terug te melden aan de bronhouder.

De visie Beekdaelen B(l)oeit bevat 7 pijlers, waarbij elke pijler representatief is voor een collectief van actoren dat op eigen wijze bijdraagt aan het behalen van de doelstellingen van Beekdaelen B(l)oeit. Uitgangspunt is niet alleen een sturende en uitvoerende overheid te zijn, maar een gemeente die ondersteuning verleent aan grote en kleine initiatieven en de bevolking op enthousiaste wijze weet te activeren. T.b.v. de pijler individu, burgercollectief (groene speldenprikken voor leefbare keren) starten wij de pilot geveltuinen.

Geveltuinen
Geveltuinen leveren een bijdrage aan de biodiversiteit en verfraaien de leef- en woonomgeving. Inwoners van de gemeente Beekdaelen hebben de wens uitgesproken een geveltuin aan te leggen (stoeptegel eruit en groen erin) en deze zelf te onderhouden en de gemeente gevraagd hierin te ondersteunen. In samenspraak met de medewerkers groen en beheer en onderhoud starten wij een pilot samen met een aantal inwoners t.b.v. het realiseren van een geveltuin. Doel van de pilot is ervaring op te doen, zodat een uitrol Beekdaelen breed vervolgens mogelijk is.

Gemeente Beekdaelen is voornemens om per 1-1-2025 uit te treden bij RWM.  Bij die uittreding zijn wij een desintegratievergoeding verschuldigd. Dit betreft een (aflopende) vergoeding van de overhead kosten gedurende drie jaar en een vergoeding voor de boekwaarde van overcomplete activa. 
Daarnaast ontvangen wij een vergoeding voor de waarde van ons aandelenpakket. De verwachting is dat de uittreding budgettair neutraal kan verlopen. 

Het college heeft op 7 maart 2023 de Geluidskaarten 2021 vastgesteld. Door de komst van de Omgevingswet op 1 januari 2024 worden geluidsplafonds ingesteld op 30km/u wegen met meer dan 1000 motorvoertuigen per etmaal. De gevolgen voor de gemeente als wegbeheerder worden in een actieplan opgenomen.

Samen met de regio Parkstad wordt een actieplan opgesteld en vóór 18 juli 2024 ter besluitvorming aan college en raad voorgelegd. De eenmalige kosten voor het opstellen van een actieplan worden geraamd op 25 duizend euro. Er dient rekening te worden gehouden met een additionele kostenpost (aanvullende maatregelen en periodieke monitoring), die minimaal deels ook structureel van aard zullen zijn. De hoogte en aard zijn nu nog niet bekend.

Voor de instandhouding van het bomenareaal en in het kader van de wettelijke zorgplicht is het noodzakelijk om periodiek een boomveiligheidscontrole uit te voeren. Het betreft 30 duizend euro kosten voor het jaar 2024 t.b.v. het uitvoeren van 2/3e van het bomenbestand. Vanaf 2025 bedragen de kosten 15 duizend euro per jaar ten behoeve van het controleren van 1/3e deel van het bestand.

Voor de instandhouding van het groenareaal is het noodzakelijk om de oude en versleten plantvakken opnieuw in te richten of om te vormen. De beheerovereenkomsten zijn afgesloten op basis van beeldkwaliteitniveaus. Dit betekent dat de plantvakken moeten voldoen aan een bij het betreffende beeldkwaliteitniveau behorende bedekkingsgraad. 

De kosten bedragen 70 duizend euro voor het jaar 2024. De kosten worden als incidentele kosten opgevoerd vooruitlopend op toekomstige ontwikkelingen ten aanzien van een groenstructuurplan waarin meerjarig perspectief wordt geschapen. Op basis daarvan zal dan een vast vervangingsbudget worden gevraagd.

Voor de instandhouding van het bomenareaal en de sportvelden is het noodzakelijk om met ingang van 01-03-2025 nieuwe beheerovereenkomsten af te sluiten. Het betreft 30 duizend eenmalige kosten voor het jaar 2024 t.b.v. ondersteuning bij het aanbestedingstraject. Hierbij zal ook gekeken dienen te worden in hoeverre het uitdaagrecht invloed heeft op een duurzaam beheer.

Alle infrastructuur en flora in de openbare ruimte in eigendom en beheer van de gemeente kent een technische levensduur, waarna deze moeten worden vervangen. Hiervoor zijn investeringsmiddelen nodig, die overeenkomstig de afschrijvingstermijnen zoals deze zijn opgenomen in de financiële verordening worden afgeschreven.

Om de komende jaren op een goede wijze te kunnen werken vanuit het motto “integraal tenzij” en ook een goede (financiële) programmering te kunnen maken van de integrale beheerprojecten is het noodzakelijk dat naast het GRP en het uitvoeringsprogramma Mobiliteit een vervangingsinvesteringsprogramma voor de diverse IBOR beheergroepen wordt opgesteld, met inbedding van het nieuwe GRP 24 – 27 en het uitvoeringsprogramma Mobiliteit in een Meerjaren Infrastructuur Programma (MIP), dat voor de eerste keer in 2023 wordt aangeboden ter besluitvorming aan de raad.

 

Door opname in het IBOR-beleidsplan en het hieraan gekoppeld structureel budget in de programmabegroting is de instandhouding van de culturele kunst in de openbare ruimte (KIOR) vanaf 2025 geborgd. 

Om het beheer van de KIOR structureel te borgen binnen de afdeling Ruimte is vanaf dat moment een formatie-uitbreiding voor deze nieuwe taak noodzakelijk van 0,2 fte.

Het oorspronkelijk plan voor Centrumplan III in Schimmert bestond uit 96 woningen (half-) vrijstaande woningen in voornamelijk het duurdere segment. Onder verwijzing naar de RIB  van 19 april 2022 is voor fase 2 en 3 gekozen voor een integrale planherziening. Op basis van de woonvisie en de vraag vanuit de markt wordt nu in overwegende mate ingezet op de doelgroepen sociale huur, betaalbare koop (starters) en levensloopbestendige en nultredenwoningen (senioren). 

Zoals aangegeven in de RIB  van 18 oktober 2022 leidt deze planaanpassing tot lagere grondopbrengsten en een te verwachten exploitatietekort van € 450.000. Vanuit de Provincie Limburg is voor de gewijzigde planopzet voor het centrumplan Schimmert een bijdrage van € 200.000 toegekend in het kader van de afgesloten samenwerkingsagenda KLC. Aldus resteert een gemeentelijke cofinanciering van € 250.000. 

Daarnaast is in het kader van de 5de tranche woningbouwimpuls (WBI) een regionale subsidieaanvraag ingediend vanuit de stadsregio Parkstad Limburg. 
Hiervoor is een WBI-bijdrage gevraagd van € 1,1 miljoen, waarvan ongeveer 5 ton voor het woningbouwplan Schimmert. Deze WBI-aanvraag vereist geen additionele cofinanciering van de gemeente naast de eigen bijdrage van € 250.000 die in een eerder stadium (in het kader van de gesloten Samenwerkingsagenda) met de Provincie is overeengekomen. 
De gemeente verwacht in juli 2023 duidelijkheid te krijgen of de WBI-aanvraag wordt toegekend. De planuitwerking bevindt zich in een afrondend stadium en in Q4 2023 zal hiervoor het bestemmingsplan in procedure worden gebracht.

Elke 4 jaar dient de raad een actueel meerjarig onderhoudsplan gebouwen (MJOP) op te stellen. Wij willen dit MJOP in september 2023 aan uw raad ter vaststelling aanbieden. Aanvullende middelen, vanwege extreme prijsstijgingen t.o.v. 2019, zullen nodig zijn om het beleidsplan te kunnen uitvoeren. Ten tijde van het opstellen van deze kadernota wordt een alternatieve berekening uitgevoerd van de omvang van de kosten van het onderhoud. Die berekening voorziet in een lager onderhoudsniveau totdat het accommodatiebeleid ter besluitvorming voorligt.

In relatie tot dit MJOP wordt ook inzichtelijk gemaakt wat de kosten zijn voor de verduurzaming van ons gemeentelijk vastgoed; het zgn. DMJOP (duurzaamheidsmeerjaren onderhoudsplan). De verduurzamingsopgave komt voort uit de wettelijke verplichting om in 2040 energieneutraal en in 2050 gasloos te zijn. Door inzicht te verschaffen in deze totale kostensom kunnen gedegen keuzes gemaakt worden in het kader van het strategisch accommodatiebeleid. Momenteel wordt namelijk gewerkt aan een voorstel accommodatiebeleid van de gemeente Beekdaelen. 

Uit een informele offerte is bekend, dat de kosten voor de aanleg van een nieuwe standplaats ongeveer € 80.000 kosten. Daar komen de planologische kosten nog bij. Dit betekent dat er € 320.000 voor 4 standplaatsen nodig is.

IIn het kader van het project revitalisering kern Schinveld wordt er gewerkt aan een leefbaar, gezond, aantrekkelijk en veilig centrum van Schinveld. Om dit majeure project te kunnen ontwikkelen en te realiseren is een grote inzet van financiële middelen noodzakelijk. Om het project financieel dekkend te krijgen is en wordt een beroep gedaan op diverse subsidies. Een deel hiervan is inmiddels toegekend (VHF, KLC, IW) en in deel wordt nog aangevraagd (Regiodeal 2.0, VHF 2.0, WBI). Het project kan echter niet enkel met subsidiegelden gefinancierd worden; voorwaarde voor  subsidie is immers dat de gemeente met eigen middelen de benodigde cofinanciering inbrengt in het project. Hoeveel deze cofinanciering zal moeten bedragen, staat op dit moment nog niet geheel vast. Deze zal naar verwachting in de orde van grote ongeveer 4 miljoen bedragen. Het plan is in ontwikkeling en de invulling staat nog niet geheel vast. Gestreefd wordt om in september met een concreet raadsvoorstel in deze te komen.

Het betreft de vertaling van het Nationaal Programma Landelijk Gebied naar het Limburgs Programma Landelijk gebied met een voortrekkersrol door Beekdaelen. Zo zijn wij initiator van de inbreng van Zuid-Limburgse gemeenten bij dit thema en mede-initiator van het opzetten van pilot projecten binnen Parkstad Limburg. Voor Zuid-Limburg (net als 3 andere gebieden in Limburg) is een uitvoeringsprogramma opgesteld door de Provincie in overleg met de regionale stakeholders.

Het behoud van de holle wegen is een van de speerpunten uit het Landschapskader. Ook de rol voor de waterhuishouding en ecologische verbindingen maken dat behoud en versterking van deze typische structuur in de komende jaren geïntensiveerd wordt.  Financiering zal deels door eigen middelen, maar ook door beroep op provinciale subsidies geschieden.

Voormalig gemeente Schinnen is het project gestart voor de realisatie van een nieuw gemeenschapshuis in Puth met als doel:
Het realiseren van een ontmoetingsplaats in Puth, waar het verenigingsleven zijn plek krijgt en waar mensen terecht kunnen voor laagdrempelige voorzieningen in het sociaal domein, zoals een hoeskamer, open eettafel en nulde-lijns zorg in de wijk. Tegelijkertijd wordt er middels een brasserie een stapsteen naar de Beekdaelenroute gerealiseerd, die mede de exploitatie van het geheel draagt.

De voormalige raad van Schinnen heeft in september 2018 het bestemmingsplan voor het gemeenschapshuis Puth vastgesteld maar dit bestemmingsplan is door de Raad van State op 15-01-2020 vernietigd.  Naar aanleiding hiervan is er opnieuw naar de plannen voor het gemeenschapshuis gekeken en is de omgeving actief betrokken bij de planvoorbereidingen. Het ontwerp voor het gebouw en de buitenruimte is inmiddels gereed en het bestemmingsplan zal vierde kwartaal 2023 in procedure gaan. 

Vanwege stijgende bouwkosten en marktwerking, veranderde uitgangspunten en ontwerp, nieuwe planprocedures en niet eerder geraamde planontwikkelingskosten is het huidige budget niet toereikend. Voor de raadsvergadering van september 2023 wordt een kredietaanvraag geagendeerd voor het beschikbaar stellen van een aanvullend krediet van € 2.276.249,- voor de realisatie van het project.

De stichting van gemeenschapshuis Schinnen heeft de vraag bij de gemeente neergelegd voor een financiële bijdrage.  Het meubilair is sterk verouderd en toe aan vervanging, het huidige meubilair brengt nu ook schade toe aan het gebouw, dit door de scherpe stoelpoten. De drankopslag is te klein om alle benodigde drank te kunnen opslaan. De entree is onoverzichtelijk. Daarbij ligt de garderobe in de entree voor de toiletten. De stichting heeft het beheer begin dit jaar overgenomen en de gevraagde aanpassingen zijn nodig om het beheer/exploitatie te verbeteren. 

Deels kunnen de kosten gedekt worden uit de voorziening onderhoud gebouwen. Dit zijn de kosten die gerelateerd zijn aan het nog uit te voeren onderhoud. De overige kosten wordt gevraagd aanvullend ter beschikking te stellen.

In de kern Amstenrade wordt momenteel gebiedsontwikkeling De Gyselaar gerealiseerd. De gebiedsontwikkeling kenmerkt zich door de grote diversiteit aan deelprojecten:

Fase 1:
1)    Het opwaarderen van gemeenschapshuis de Koeteleboet
2)    De huisvesting van de voetbalvereniging Amstenrade (VVA)
3)    Realisatie van een trainingsveld voor openbaar gebruik en VVA
4)    Het inrichten van de openbare ruimte
5)    De realisatie van een Kindcentrum
Fase 2:
6)    Het slopen van de oude kantine en basisschool om ruimte te maken voor woningbouw. 

Voor deelprojecten 1 t/m 5 (fase 1) zijn de uitvoeringskredieten beschikbaar gesteld. De uitwerking en uitvoering hiervan is in volle gang. 
Voor de laatste fase, fase 2 van deze gebiedsontwikkeling, dient nog uitvoeringskrediet te worden gevoteerd. E.e.a. zoals aangekondigd in het raadsvoorstel ‘Uitvoeringskrediet 4-tal deelprojecten gebiedsontwikkeling de Gyselaar’. 
Fase 2 omhelst de volgende onderdelen:
a)    Sloop oude voetbalkantine VVA
b)    Sloop oude basisschool De Verrekijker
c)    Verkoop bouwrijpe grond op locatie oude basisschool t.b.v. woningbouw
d)    Realisatie ‘fase 2’ Koeteleboet

a)    Sloop oude voetbalkantine VV Amstenrade
Op dit moment wordt de nieuwe voetbalkantine voor VVA gerealiseerd. Deze zal, naar verwachting, eind 2023 gereed zijn. De oude voetbalkantine kan vervolgens worden gesloopt. Zodat plaats wordt gemaakt voor de benodigde herinrichting en uitbreiding van de openbare ruimte. Waaronder de parkeerplaats voor VVA en het nieuwe kindcentrum.

b)    Sloop oude basisschool De Verrekijker
Momenteel loopt de aanbesteding voor de bouw van het nieuwe Kindcentrum op de al bouwrijp gemaakte locatie van het oude hoofdveld van VVA. Naar verwachting zal het kindcentrum eind 2024 worden opgeleverd. Medio Q1 2025 kan aansluitend de bestaande basisschool verhuizen naar het nieuwe Kindcentrum en komt de huidige basisschool vrij/leeg.
De huidige basisschool wordt vervolgens gesloopt om plaats te maken voor het laatste deel van de uitbreiding van de openbare ruimte, waaronder de aanleg van een fietsstraat.

c)    Verkoop bouwrijpe grond op locatie oude basisschool t.b.v. woningbouw
De huidige basisschool wordt gesloopt om plaats te maken voor het afronden van het laatste deel van de openbare ruimte. Daarnaast komt een deel van de locatie beschikbaar voor een nieuwe ontwikkeling. In overeenstemming met het herziene vigerende bestemmingsplan is het mogelijk hier 18 woningen te realiseren. Na het bouwrijp opleveren van deze gronden, zullen deze worden aangeboden voor verkoop.

d)    Realisatie ‘fase 2’ Koeteleboet
Binnen het nieuwe Kindcentrum wordt, naast de basisschool, ook kinderopvang voor 0 tot 13-jarigen voorzien. Tot de oplevering van het Kindcentrum is de peuterspeelzaal nog gehuisvest in de onlangs deels gerenoveerde Koeteleboet(fase 1). Deze ruimte komt bij ingebruikname van het nieuwe kindcentrum vrij. De tweede fase van de renovatie behelst het renoveren en toevoegen van de huidige peuterspeelzaal aan de Koeteleboet. Medio Q2 2025 zal dan ook deze laatste fase uitgevoerd kunnen worden.

Na beschikbaar stellen van het krediet kunnen de twee sloopprojecten en de 2de renovatie fase worden aanbesteed en aansluitend worden uitgevoerd. Voor de sloop en renovatie is het gevraagde krediet nodig. Daar tegenover staat dat, na afronding van de sloop van de oude basisschool en het bouwrijp opleveren van de grond, inkomsten worden gegenereerd vanuit de verkoop van deze gronden. De verkoop dekt, op basis van recente taxaties minimaal de kosten die eerst moeten worden gemaakt voor de sloop en renovatie. Per saldo een financieel positief resultaat.

 

De gemeente werkt aan het centrumplan Nuth als onderdeel van Regio deal Parkstad. De gemeente wil een impuls geven aan het centrum van Nuth en daarmee inzetten op brede welvaartcreatie. De projectomschrijving, scope en de financiële randvoorwaarden zijn in ontwikkeling.