Programma 2 | Sociale leefomgeving

Het programma Sociale leefomgeving bestaat o.a. uit de taakvelden onderwijs, sport, cultuur, sociaal domein en volksgezondheid .

In het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) hebben de VNG, GGD GHOR Nederland, Zorgverzekeraars Nederlanden het ministerie van VWS afspraken gemaakt over:
•    het bevorderen van gezondheid en welbevinden van alle Nederlanders
•    de lokale en regionale aanpak/werkstructuur van preventie, gezondheid en sociale basis
Doel van GALA is het bevorderen en behouden van de fysieke en mentale gezondheid van inwoners vanaf het prille begin waarbij speciale aandacht uitgaat naar mensen in kwetsbare situaties. Hiermee draagt GALA bij aan de beweging van ziekte en zorg, naar gezondheid en preventie, de zogenaamde ‘beweging naar de voorkant’.

Gemeenten moeten dit vormgeven via dertien GALA thema’s  Na positief advies van de kerngroep VNG/VSG  is het plan van aanpak van Beekdaelen eind augustus 2023 goedgekeurd inclusief definitieve toekenning van de GALA middelen.
De 16 Zuid-Limburgse Plannen van Aanpak zijn in nauwe samenwerking met GGD ZL opgesteld. Zo sluit de regio aan bij de Trendbreuk-aanpak, de solide basis voor samenwerking tussen zorg-, preventie- en sociale partijen die Zuid-Limburg al kent, precies zoals GALA en IZA beogen. De inhoudelijke coördinatie en procesregie van GALA is daarom ook bij de GGD belegd. In 2023 is met de GGD intensief samen gewerkt aan regionale uitvoeringsplannen - met voldoende ruimte voor lokale uitvoering - voor alle GALA thema's. In Q1 2024 zijn deze regionale en lokale plannen gereed. Daar waar mogelijk is lokale inzet in 2023 gestart (leefomgeving, terugdringen gezondheidsachterstanden, opgroeien in een kansrijke omgeving) of voortgezet/geïntensiveerd (bij bestaande interventies zoals Beweegdaelen, Sportakkoord, Kansrijke Start, Mantelzorg enz.).  In 2024 ligt de focus op de integrale aanpak van de  dertien thema's. 

Het speelruimtebeleid is samen met speeltuinstichtingen en vrijwilligers die betrokken zijn bij (semi)openbare speellocaties tot stand gekomen. Op 31 oktober 2023 is dit beleid vastgesteld.  Het is gericht op behoud en ondersteuning van de vijf speeltuinen en het omvormen van (semi) openbare speellocaties naar sport- spel en ontmoetingsplekken op het moment dat locaties aan vervanging toe zijn.  De bijbehorende participatienota  is gericht op het stimuleren van omwonenden en gebruikers om een actieve bijdrage te leveren aan ontwikkeling, inrichting en/of toezicht op de - om te vormen - speellocaties.

De drie organisaties die de bibliotheken – van oudsher - runnen in de 3 voormalige gemeenten hebben  in 2020 samen een bibliotheekvisie geschreven en geprobeerd deze te vertalen naar een gezamenlijk aanbod voor onze inwoners. Dit traject verliep niet naar wens o.a. door de eigenheid op organisatorisch en financieel gebied, aldus de drie organisaties.  Hun voorstel was om één organisatie aan te wijzen die het proces gaat trekken om tot één bibliotheekorganisatie te komen en een kwartiermaker aan te stellen die de keuze voor de trekker objectiveert.Eind mei 2023 is de kwartiermaker aangesteld.
Begin oktober heeft de kwartiermaker het eindproduct van de 1e fase van zijn werkzaamheden opgeleverd: een geobjectiveerd en gedragen advies voor de keuze van bibliotheek Landgraaf Onderbanken als trekker van het proces (fase 2) om te komen tot één bibliotheekorganisatie voor Beekdaelen .
Bibliotheek Landgraaf Onderbanken heeft samen met de andere twee organisaties in een bestuurlijke stuurgroep en werkgroepen uit de organisaties een meerjarig Dienstverleningsplan, een organisatieplan (incl. inpassen van mensen en middelen van de huidige stichtingen) uitgewerkt plus een meerjarenbegroting met een transitieplan incl. eventuele project- en frictiekosten.  De eindrapportage hierover wordt in maart 2024 verwacht.

Het college van B&W heeft op 21 maart 2023 ingestemd met het Koersdocument Jeugdhulp Beekdaelen 2023-2024 waarin maatregelen zijn geformuleerd om goed uitvoering te kunnen geven aan de transformatiedoelen op het gebied van jeugdhulp. : normaliseren, eigen kracht versterken en integraal werken. Deze transformatiedoelen zijn afgestemd op de maatregelen uit de Hervormingsagenda Jeugd 2023-2028 en opgenomen in de opdracht ambulante jeugdhulp n.a.v. de in september 2023 afgeronde subregionale aanbesteding ambulante jeugdhulp.  Samen met de Westelijke Mijnstreek gemeenten gaan we in 2024 verder met uitvoering geven aan dit ontwikkelcontract met de drie gegunde samenwerkingsverbanden van jeugdhulpaanbieders, maatschappelijke dienstverlening, onderwijs en andere partners in het sociaal domein om de transformatiedoelen verder te realiseren.
Er is in 2023 gewerkt aan maatregelen ter beheersing van de huisartsenroute en de capaciteit van de Praktijkondersteuners Jeugd is uitgebreid.
Verder is in het kader van normaliseren in 2023 de pilot Buurtgezinnen gestart. 

In 2023 is de aanbesteding Wmo begeleiding afgerond. De nieuwe opdracht is per 2024 gegund aan 3 hoofdaannemers. Om het volledige zorgpallet te kunnen bieden maken zij gebruik van een aantal onderaannemers.  In de nieuwe situatie vragen we van de zorgaanbieders zich de komende jaren in te zetten om de transformatiedoelen te realiseren, o.a. gericht op kwalitatief goede ondersteuning, zelfredzaamheid, beweging naar lichtere vormen van zorg, maatwerk en kostenbeheersing. 

In het wetsvoorstel Versterking regie op de volkshuisvesting is opgenomen dat gemeenten vanaf 2026 verplicht een volkshuisvestingsprogramma moeten opstellen, waar de woonzorgvisie voor aandachtsgroepen en ouderen in opgaat. In de woonzorgvisie worden de woon- en zorgbehoeften en de woonopgaven voor aandachtsgroepen en ouderen in kaart gebracht. 
Het koploperstraject “Toekomstvisie wonen en zorg Parkstad” is begin 2023 gestart. Het streven is dat dit per 1 januari 2025 is afgerond.
In 2023 is voornamelijk gewerkt aan het netwerk(en). Beekdaelen en de overige Parkstadgemeenten, woningcorporaties, zorginstellingen, provincie, zorgkantoor en Stadsregio hebben allen een eigen rol en verantwoordelijkheid welke zijn vastgelegd in een governance structuur. In 2024 wordt voornamelijk gewerkt aan betrokkenheid, vertrouwen en gezamenlijkheid.
In 2023 is ook gestart met een essentieel onderdeel van het traject: de woonzorganalyse. Deze wordt uitgevoerd door onderzoeksbureau Companen. De definitieve rapportage wordt medio 2024 opgeleverd. Het streven is om december 2024 de eerste contouren voor de uitvoeringsagenda gereed te hebben. 

Om de doordecentralisatie Beschermd Wonen vanaf 2023 verder vorm te kunnen geven  is in 2022 de uitwerkingsnotitie "Samen Thuis" vastgesteld. In 2023 is een aanzet gemaakt voor invoering van de doordecentralisatie beschermd wonen vanaf 1 januari 2024. Hiervoor is  op 27 juni 2023 door de Raad ingestemd met een raadsvoorstel (zienswijze procedure)  betreffende wijziging van de gemeenschappelijke regeling. Binnen dit voorstel is als risico benoemd dat invoering van de doordecentralisatie mogelijk weer uitgesteld wordt door de rijksoverheid. Dit is gebeurd, de nieuwe streefdatum is 1 januari 2025.
Het aanbod Beschermd Wonen is herijkt, de toegang is in 2023 opnieuw ingericht (Loket Opvang en Beschermd Wonen Parkstad) en met  ingang van 1 januari 2023 is het samenwerkingsverband Beschermd Thuis Parkstad verantwoordelijk voor het bieden van Beschermd Wonen aan alle inwoners van Parkstad die deze vorm van ondersteuning nodig hebben. 
In 2023 is de uitvoeringsagenda 2023-2025 vastgesteld welke tot stand is gekomen in afstemming met de betrokken instellingen en adviesraden van de Parkstadgemeenten. De gemeenteraad is hierover geïnformeerd middels een raadsinformatiebrief.
Naast de regionale opgaven in het kader van de aanstaande doordecentralisatie beschermd wonen leidt de uitvoeringsagenda specifiek voor de gemeente Beekdaelen tot een opgave om te komen tot een nieuw zorgpension te Nuth+ de realisatie van 3 skaeve huse. In 2023 is de zoektocht naar een nieuwe locatie voor het zorgpension, zo mogelijk te combineren met 3 skaeve huse, voortgezet.  Een initiatief van Levantogroep met betrekking tot een nieuwe locatie voor het zorgpension is na  diverse verkennende onderzoeken, trajecten en gesprekken door Levantogroep onvoldoende haalbaar geacht. Daarmee zijn de opgaven voor de gemeente Beekdaelen  nog steeds actueel.

Uitvoeringsagenda Opvang en Beschermd Wonen 2021-2022
In 2023 is de uitvoeringsagenda 2023-2025 vastgesteld welke tot stand is gekomen in afstemming met de betrokken instellingen en adviesraden van de Parkstadgemeenten. De gemeenteraad is hierover geïnformeerd middels een raadsinformatiebrief.
Naast de regionale opgaven in het kader van de aanstaande doordecentralisatie beschermd wonen leidt de uitvoeringsagenda specifiek voor de gemeente Beekdaelen tot een opgave om te komen tot een nieuw zorgpension te Nuth+ de realisatie van 3 skaeve huse. In 2023 is de zoektocht naar een nieuwe locatie voor het zorgpension, zo mogelijk te combineren met 3 skaeve huse, voortgezet.  Een initiatief van Levantogroep met betrekking tot een nieuwe locatie voor het zorgpension is na  diverse verkennende onderzoeken, trajecten en gesprekken door Levantogroep onvoldoende haalbaar geacht. Daarmee zijn de opgaven voor de gemeente Beekdaelen  nog steeds actueel.

De aanbestedingsprocedure maatschappelijke dienstverlening is in augustus 2023 afgerond en gegund aan hoofdaannemer CMWW met onderaannemer PIW.  Samen bieden zij onder de naam Grib (Groeien in Beekdaelen) vanaf 1 januari 2024 maatschappelijke dienstverlening in de gemeente Beekdaelen. We hebben met Grib een innovatieve partner gevonden die passende ondersteuning en hulp biedt aan inwoners waarbij zij een spilfunctie vervullen binnen het sociaal domein in Beekdaelen. Grib biedt maatschappelijk werk, jeugd-en gezinswerk, welzijnswerk en onafhankelijke cliëntondersteuning waarbij de professionals integraal samenwerken met de Wmo- en Jeugdconsulenten, ISD Kompas en andere samenwerkingspartners in Beekdaelen. 

In 2023 is er een benchmark onderzoek uitgevoerd door Divosa bij onze sociale dienst ISD-Kompas. Dit is een onderzoek waaraan het merendeel van de sociale diensten in Nederland deelneemt. 
Door intensief te focussen op kansen en mogelijkheden heeft Kompas haar doel met betrekking tot het uitstroomcijfer naar werk voor 2023 weten te behalen. 
Alle inwoners die recht hadden op de energietoeslag 2023 zijn in december ambtshalve uitbetaald via ISD-Kompas (Begin 2024 kan de groep die onbekend is de energietoeslag voor 2023 aanvragen bij ISD-Kompas). 
De RooO (Regeling opvang ontheemden Oekraïne) is nog steeds van kracht. In deze regeling is een maandelijkse financiële toelage geregeld voor vluchtelingen voor de oorlog in Oekraïne. 
In 2023 zijn wij aangesloten bij het Volwassenenfonds Sport & Cultuur. Dit fonds zorgt ervoor dat het lesgeld en/of materialen worden betaald voor volwassenen die leven rond het bestaansminimum. 
In 2023 is via ISD kompas een handhavingsbeleidsplan vastgesteld met daarin opgenomen de te voeren aanpak op het gebied van handhaving, bestrijding van misbruik en oneigenlijk gebruik.
Uw raad heeft in 2023 de gewijzigde participatieverordening Participatiewet, IOAW en IOAZ 2023 aangenomen.    

 

Eind 2023 hebben wij de Uitvoeringsregel evenementensubsidie ingaande 2024 aangepast. Naast incidentele grootschalige evenementen en onderscheidende evenementen komen vanaf 2024 ook kleinschalige en gangbare evenementen die de leefbaarheid bevorderen voor een klein evenementensubsidie in aanmerking

In 2023 is het aantal aanvragen - mede door de inspanningen van het kernteam - significant toegenomen. Daarnaast is het sportakkoord herijkt, hetgeen geresulteerd heeft in het Sportakkoord 2.0, waarin de ambities voor de komende jaren zijn geborgd. Eén van die ambities is meer structurele aandacht voor het sportakkoord, waardoor de naamsbekendheid toeneemt. Het belangrijkste initiatief dat hiervoor in werking wordt gezet is het Sportgala, dat georganiseerd wordt op 6 juni 2024.

Naar aanleiding van de evaluatie Beweegdaelen 2022  is het afgelopen jaar geïnvesteerd op sturing (contractmanagement), visie en samenwerking. 
In 2023 heeft een herformulering van visie en uitgangspunten plaatsgevonden en is gestart met het schrijven van het uitvoeringsplan 2024, waarin ook vooruitgekeken wordt op het schijven van een nieuw projectplan voor 2025-2026 
Het  jaar 2023 heeft, naast de lopende uitvoeringsprogramma's,  in het teken gestaan van doorontwikkeling om  in 2024 en verder, op een effectieve manier invulling te geven aan de inzet van SPUK-GALA middelen m.b.t. de Brede regeling combinatiefunctionaris en het terugdringen van gezondheidsachterstanden in de gemeente Beekdaelen.

In Q4 van 2023 is een nalevingsonderzoek uitgevoerd door Spot-Nine. De uitslag van het nalevingsonderzoek wordt in Q2 van 2024 gepresenteerd. 
Met de afloop van het  regionale Preventie- en Handhavingsplan 'Jeugd, Alcohol & Omgeving'  in 2024,  is eind 2023 een werkgroep opgestart om het nieuwe Preventie- en Handhavingsplan 'Jeugd, Alcohol & Omgeving' te schijven. Beekdaelen neemt actief deel aan dit proces.