Voor u liggen de jaarstukken 2023 van de gemeente Beekdaelen. Zoals u van ons gewend bent leggen wij in deze jaarstukken zowel financieel als beleidsmatig verantwoording af over de uitvoering van het beleid dat via de kadernota en de programmabegroting voor 2023 is vastgesteld.
In het jaar 2023 hebben wij als college gewerkt aan de verdere uitvoering van het coalitieprogramma 2022-2026 ‘Ons thuis, ons Beekdaelen’. In deze jaarrekening geven wij aan hoeveel geld er binnen kwam, hoeveel geld we hebben uitgegeven en welke activiteiten en plannen we hiervoor hebben uitgevoerd.
Op mondiale schaal was het jaar 2023 een jaar dat gekenmerkt werd door aardbevingen, overstromingen door noodweer en meerdere oorlogen en het daarmee samenhangend menselijk leed. De aanvallen van Rusland in Oekraïne en het conflict tussen Israël en Hamas springen hierbij in het oog. Ook op economisch vlak voelt de hele wereld, in meer of mindere mate, de effecten van deze gebeurtenissen. In mei 2023 verklaarde de Wereldgezondheidsorganisatie dat de coronapandemie niet langer een bedreiging vormt voor de wereldwijde gezondheid. Dat betekent weliswaar dat de pandemie en de bijbehorende maatregelen (zoals de lockdowns) tot het verleden behoren; dagelijks ervaren sommige mensen nog het leed hiervan.
In Nederland vond in 2023 een tweetal verkiezingen plaats. Op 15 maart 2023 waren de Provinciale Statenverkiezingen en op 23 juni 2023 is het nieuwe college van Gedeputeerde Staten in Limburg benoemd door Provinciale Staten. Het college wordt gevormd door BBB, VVD, PvdA, SP en CDA en geeft uitvoering aan het coalitieakkoord ‘Elke Limburger telt!’. Op 21 juni 2023 heeft de Gouverneur een officieel bezoek gebracht aan onze gemeente. Nadat het kabinet in de zomer was gevallen, stond november 2023 in het teken van de Tweede Kamerverkiezingen. Na de verkiezingen zijn de besprekingen over het vormen van een nieuw kabinet opgestart; ten tijde van het opstellen van deze jaarrekening zijn de gesprekken tussen de PVV, BBB, NSC en VVD nog gaande.
Natuurlijk raken bovenstaande gebeurtenissen ook onze gemeente. Dat neemt echter niet weg dat er in het jaar 2023 ook successen gevierd en resultaten behaald zijn. We noemen onderstaand een aantal voorbeelden. De gemeenteraad heeft eind december 2023 een motie aangenomen en het college verzocht een positieve grondhouding aan te nemen en te onderzoeken of de negen schutterijen uit Beekdaelen het OLS 2024 kunnen organiseren. Op 27 december 2023 heeft de OLS-federatie het besluit genomen dat Beekdaelen in 2024 het OLS gaat organiseren. Op die manier geven wij daadwerkelijk invulling aan de woorden ‘Beekdaelen maken wij samen’.
In 2023 hebben we flinke vooruitgang geboekt in de ontwikkelingen van de kern Schinveld, de Nuinhofwijk en de nieuwbouwplannen in Schimmert en zijn er met diverse initiatieven -verspreid over de dorpen in Beekdaelen- goede bijdragen geleverd aan de totstandkoming van de in de woondeal gemaakte afspraken. Het strategische accommodatiebeleid is vastgesteld en de inzet van dorpscoördinatoren vormt onderdeel van ons beleid. Eind 2023 is afscheid genomen van het oude ruimtelijke regime om in 2024 ruimte te maken voor de nieuwe omgevingswet. Gelet op de klimaatsveranderingen en de daarmee gepaard gaande wateroverlast in onze gemeente hebben wij -als voorbeeld- de intentieovereenkomst over de aanpak wateroverlast in Wijnandsrade en Aalbeek ondertekend en is de transitievisie warmte 2.0 vastgesteld. De perikelen met de (jeugd)zorgaanbieders baart ons zorgen. De ontwikkelingen rondom de bouw van het kindcentrum in Amstenrade verlopen positief en in 2023 is er een besluit genomen over de realisatie van een nieuw kindcentrum in het middengebied (Merkelbeek). Ook in 2023 hebben wij panden aangepast, zodat een veilige en adequate opvang van Oekraïense vluchtelingen verspreid over onze kernen heeft kunnen plaatsvinden.
Conform onze 360 graden visie hebben wij een bijdrage geleverd aan zowel de Regiodeal Zuid-Limburg als de regiodeal Parkstad; beide aanvragen zijn door het rijk met miljoenensubsidies gehonoreerd. Daarnaast hebben wij een actieve bijdrage geleverd aan danwel het voortouw genomen bij de totstandkoming van Panorama Zuid-Limburg, de notitie ‘Perspectief in Zuid-Limburg, een gemeentelijke visie op de transitie van het landelijk gebied’, de concept agenda Zuid-Limburg en het concept ontwikkelperspectief NOVEX.
Eind 2023 hebben wij het ingezette traject ‘doorontwikkeling gemeentelijke organisatie Beekdaelen’ geëvalueerd. We hebben de afgelopen jaren succesvol geïnvesteerd in de kwaliteit en kwantiteit van onze medewerkers, de managementinformatie, de organisatiestructuur en het cultuurtraject. Dit maakt ons een stabiele, wendbare en weerbare organisatie.
Zoals bekend heeft er de afgelopen jaren een meerjarig extern onderzoek naar de effecten van de herindeling in Beekdaelen plaatsgevonden. Met gepaste trots kunnen wij concluderen dat het onderzoek laat zien dat de herindeling van de drie relatief kleine gemeenten tot de nieuwe middelgrote gemeente Beekdaelen volop is geslaagd. De visitatiecommissie spreekt haar waardering hiervoor uit. Ook geeft zij aan dat door de herindeling Beekdaelen -ondanks haar ‘jonge leeftijd’- inmiddels een stevige rol en positie in de regio heeft verworven en dat de lokale democratie in Beekdaelen boven verwachting goed functioneert.
Het jaar 2023 wordt afgesloten met een positief resultaat van afgerond 1,9 miljoen euro. Duidelijk is dat het zogenoemde ravijnjaar 2026 langzaam dichterbij komt. Mede gelet op het feit dat er nog geen nieuw kabinet is gevormd, is er nog steeds veel onduidelijkheid over wat er over een paar jaar gaat gebeuren. Het gemeentefonds, waar een groot deel van onze middelen vandaan komt, wordt vanaf 2026 aanzienlijk kleiner. Zoals reeds aangekondigd in de begroting 2024 werken wij aan een plan om de financiële situatie in onze gemeente gezond te houden. Wij houden constant vinger aan de pols en zullen -met uw steun- de uitvoering van de ambities en plannen in Beekdaelen creatief en innovatief in de pas laten lopen met de financiële mogelijkheden. U kunt op ons rekenen!