Bij de vernieuwing van het BBV is, op basis van advies van de commissie Depla, voorgeschreven dat er in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing een verplichte basisset van vijf financiële kengetallen moet worden opgenomen. Het betreft de volgende kengetallen:
1A Netto schuldquote
1B Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen
2 Solvabiliteitsratio
3 Grondexploitatie
4 Structurele exploitatieruimte
5 Belastingcapaciteit
Om deze nieuwe kengetallen te duiden geeft de commissie BBV aan dat vergelijking met andere gemeentes een goed instrument is.
| Kengetallen |
Rekening 2021 |
Begroting 2022 |
Rekening 2022 |
| 1A Netto Schuldquote |
1,45% |
35,99% |
2,14% |
| 1B Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen |
3,23% |
28,89% |
3,85% |
| 2 Solvabiliteitsratio |
64,5 % |
56,47% |
63,08% |
| 3 Structurele exploitatieruimte |
5,50% |
2,31% |
2,13% |
| 4 Grondexploitatie |
2,72% |
0,89% |
2,50% |
| 5 Belastingcapaciteit |
111,52% |
113,52% |
110,52% |
1A Netto schuldquote
Hoe hoger de schuld, hoe hoger de netto schuldquote. De netto schuldquote weerspiegelt het niveau van de schuldenlast van ten opzichte van de eigen middelen en geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie.
1B Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen
Om inzicht te krijgen in hoeverre sprake is van doorlenen wordt de netto schuldquote weergegeven (netto schuld gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen). Op die manier wordt in beeld gebracht wat het aandeel van de verstrekte leningen is en wat dit betekent voor de schuldenlast.
2 Solvabiliteitsratio
Dit kengetal geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Hoe hoger de solvabiliteitsratio, hoe groter de weerbaarheid van de gemeente.
3 Grondexploitatie
De afgelopen jaren is gebleken dat grondexploitatie een forse impact kan hebben op de financiële positie van een gemeente. Het kengetal grondexploitatie geeft aan hoe groot de grondpositie (de waarde van de grond) is ten opzichte van de totale (geraamde) baten in de begroting.
4 Structurele exploitatieruimte
Voor de beoordeling van de financiële positie is het ook van belang te kijken naar de structurele baten en structurele lasten. Structurele baten zijn bijvoorbeeld de algemene uitkering uit het gemeentefonds en de opbrengsten uit de onroerende zaakbelasting OZB. Dit kengetal geeft aan hoe groot de structurele exploitatieruimte is, doordat wordt gekeken naar de structurele baten en structurele lasten en deze worden vergeleken met de totale baten. Een positief percentage betekent dat de structurele baten toereikend zijn om de structurele lasten (waaronder de rente en aflossing van een lening) te dekken.
5 Belastingcapaciteit
Dit kengetal geeft inzicht hoe de belastingdruk in de gemeente zich verhoudt ten opzichte van het landelijk gemiddelde.
Met belastingcapaciteit wordt bedoeld de woonlasten van een meerpersoonshuishouden in het begrotingsjaar ten opzichte van het landelijk gemiddelde in het jaar voorafgaand aan het begrotingsjaar uitgedrukt in een percentage. Onder de woonlasten worden verstaan de OZB, de rioolheffing en reinigingsheffing voor een woning met gemiddelde waarde in de gemeente.
Op basis van de cijfers van Coelo bedraagt het landelijk gemiddelde van de woonlasten in Nederland in 2022 € 833,00 Uitgedrukt in een percentage ten opzicht van dit gemiddelde bedragen de woonlasten in de gemeente Beekdaelen 110,52 %. Dit betekent dat de woonlastendruk in de gemeente Beekdaelen ruim 10 % hoger zijn ten opzichte van het landelijk gemiddelde 2022.
Beoordeling onderlinge verhouding tussen de kengetallen
Het is niet mogelijk een individueel kengetal te gebruiken voor de beoordeling van de financiële positie. De kengetallen zullen altijd in samenhang moeten worden bezien, omdat ze alleen gezamenlijk en in hun onderlinge verhouding een goed beeld kunnen geven van de financiële positie van een gemeente. Daarom dienen ze te worden voorzien van een adequate toelichting. De waarden van de kengetallen kunnen worden ingedeeld in drie categorieën: categorie A is het minst risicovol, categorie C het meest, en categorie B is neutraal.
Op basis van onderstaand overzicht en op basis van het weerstandsvermogen kan worden geconcludeerd dat de gemeente Beekdaelen een stabiele financiële positie heeft. 0 van de 6 onderdelen bevinden zich in categorie B (neutraal), 5 onderdelen in de categorie A (minst risicovol) en 1 onderdeel in de categorie C (risicovol). Voor het weerstandsvermogen geldt de status uitstekend.
| Kengetal |
Categorie A |
Categorie B |
Categorie C |
Gemeente Beekdaelen |
| 1A Netto Schuldquote |
<90% |
90-130% |
>130% |
2,14% |
A |
| 1B Netto Schuldquote gecorrigeerd |
<90% |
90-130% |
>130% |
3,85% |
A |
| 2 Solvabiliteitsratio |
>50% |
20-50% |
<20% |
63,08% |
A |
| 3 Structurele exploitatieruimte begroting |
>0% |
=0% |
<0% |
2,13% |
A |
| 4 Grondexploitatie |
<20% |
20-35% |
>35% |
2,50% |
A |
| 5 Belastingcapaciteit |
<95% |
95-105% |
>105% |
110,52% |
C |