1. Welkom

1.1 Inleiding

Woord vooraf

Terug naar navigatie - 1.1 Inleiding - Woord vooraf

Geachte leden van de gemeenteraad,

Voor u ligt de Begroting Beekdaelen 2026. We zijn er trots op dat wij u een sluitende begroting kunnen aanbieden. Zeker in tijden waarin de wereld snel verandert, veel onduidelijkheid is als het gaat om de plannen van het demissionaire kabinet en het komende half jaar zowel landelijke als gemeentelijke verkiezingen voor de deur staan. Desondanks zijn wij als college blij dat we reeds bij het aanbieden van de kadernota 2026 een duidelijke koers voor Beekdaelen hebben ingezet.

Zoals bekend staan wij als gemeente Beekdaelen voor een aantal belangrijke keuzes. In de begroting voor 2026 laten we zien waar we naartoe willen: een fijne leefomgeving in onze dorpen, goede ondersteuning voor wie dat nodig heeft, en een gezonde financiële basis voor de toekomst. De afgelopen jaren hebben we veel bereikt, en we weten ook dat geld niet onbeperkt is. Daarom kiezen we voor een aanpak die ambitieus én realistisch is. We investeren gericht en houden onze uitgaven goed in de gaten.

We blijven investeren in wat écht belangrijk is: nieuwe basisscholen, goed onderhouden wegen en gebouwen, en voorzieningen die bijdragen aan het dagelijks leven in onze dorpen. De plannen in deze begroting zijn gebaseerd op de kadernota die u in juli 2025 heeft vastgesteld. We hebben die aangevuld met de nieuwste inzichten en leggen de focus op onderwerpen zoals privacy, meedenken met inwoners, sociaal beleid en de inrichting van onze leefomgeving. Meer specifiek bereiden we diverse woningbouwlocaties voor, blijven we aan de slag met straatcoaches voor het verbeteren van de veiligheid en de leefbaarheid en zetten we middelen in voor de bouw van een kindcentrum. Tegelijkertijd vragen onderhoud en beheer van de openbare ruimte, groenbeheer en verlichting om extra financiële aandacht. De prijsstijgingen maken het noodzakelijk om hiervoor extra financiële middelen in te zetten. Daarnaast zijn wij ons bewust van de rol die wij als gemeente hebben op het terrein van de weerbaarheid en veerkracht op lokaal niveau.

Structurele versterking van het gemeentefonds en realistische financiering van taken blijven belangrijke voorwaarden vanuit de rijksoverheid. Daarnaast pleiten wij in het kader van het Nationaal Programma Vitale Regio’s (waar Zuid-Limburg één van de elf naar voren geschoven regio’s vormt) voor meer aandacht voor onze regio én meer regie en samenwerking tussen rijk en gemeenten.

Met lef én realisme houden we de financiën op orde. Zo kunnen we blijven investeren in wat echt telt voor Beekdaelen. We houden koers en bieden u vol vertrouwen en vol realistische ambities de Begroting Beekdaelen 2026 aan.

1.2 Kerngegevens

Kerngegevens per 1 januari 2026

Terug naar navigatie - 1.2 Kerngegevens - Kerngegevens per 1 januari 2026
Kerngegevens per 1 januari gemeente Beekdaelen
Omschrijving aantal
A. Sociale structuur
Aantal inwoners 35.952
· 0 tot en met 18 jaar 6.088
· 19 tot en met 64 jaar 19.605
· 65 jaar en ouder 10.259
Aantal periodieke bijstandsgerechtigden 426
· personen jonger dan 21 jaar 9
· personen van 21 tot en met 64 jaar 405
· personen van 65 jaar en ouder
· uitkeringsgerechtigden ingevolge de
IOAW 7
IOAZ 2
Aantal tewerkgestelden in de sociale werkvoorziening (in arbeidsjaren) 91,0
Aantal personen tewerkgestelden in de sociale werkvoorziening 118
B. Fysieke structuur
Oppervlakte land (hectare) 7.831
Oppervlakte binnenwater (hectare) 18
Aantal woonruimten 16.822
Lengte van de wegen (kilometers) 379
Openbaar groen (hectare) 99
C. Financiële structuur (x € 1.000)
Uitgaven gewone dienst 120.549
Opbrengst belastingen en recht 23.775
Algemene uitkering uit het Gemeentefonds 77.064
Boekwaarde investeringen 125.663
Vaste schuld
· langlopende leningen 35.517
Reserves en voorzieningen:
· algemene reserve 21.773
· reserves 70.425
· voorzieningen 20.626
D. Financiële structuur per inwoner
Per inwoner:
Uitgaven gewone dienst 3.353
Opbrengst belastingen en recht 661
Algemene uitkering uit het Gemeentefonds 2.144
Boekwaarde investeringen 3.495
Langlopende leningen 988
Algemene reserve 606
Bestemmingsreserves 1.959
Voorzieningen 574

1.3 Leeswijzer

Terug naar navigatie - 1.3 Leeswijzer - Leeswijzer

In deze begroting wordt allereerst stilgestaan bij de gemeentefinanciën. Hierin wordt enerzijds de ontwikkeling van het begrotingsresultaat beschreven. Anderzijds vindt een toelichting plaats op het verloop van het vermogen en de voorzieningen van de gemeente. Het begrotingsresultaat schetst de structurele middelen waarover de gemeente de komende jaren kan beschikken. In de paragraaf reserves en voorzieningen wordt aangegeven welke zaken de komende jaren worden opgepakt, die een effect hebben op de eenmalige middelen die de gemeente heeft.

Na het financiële deel worden de programma's beschreven. De informatie die daarin staat heeft een meer beleidsinhoudelijk karakter. De gemeente heeft vier programma's die zijn gevormd op basis van de hoofdstukindeling van het coalitieprogramma:

Programma 1: Inwoners, bestuur en veiligheid
Programma 2: Sociale leefomgeving
Programma 3: Fysieke leefomgeving
Programma 4: Bestuurlijke samenwerking en financiën

Per programma zijn de doelstellingen beschreven die zijn verankerd in het coalitieprogramma  'Ons Thuis, Ons Beekdaelen' 2022-2026. Dat document vormt immers de kapstok voor het beleid dat de komende jaren wordt gevoerd. De doelstellingen zijn toegelicht in het programmaonderdeel 'Wat willen we bereiken'. In het programmaonderdeel 'Wat gaan we daarvoor doen' zijn de beleidsinitiatieven vermeld die voor een groot deel al via de kadernota 2026 zijn aangekondigd. Die beleidsinitiatieven dragen bij aan de doelstellingen die in het coalitieprogramma zijn vermeld. 

Tenslotte wordt in deze begroting ingegaan op de zogenaamde 'paragrafen'. Naast de programma’s zijn gemeenten namelijk verplicht om zeven programma-overstijgende paragrafen in de begroting op te nemen. De paragrafen beschrijven onderwerpen die zich vaak niet laten vangen in een enkel programma.