6. Programma 4 | Bestuurlijke samenwerking en financiën

Vanuit de 360 graden benadering zet Beekdaelen in op samenwerking op Zuid-Limburgs niveau. Alle samenwerkingsverbanden zullen kritisch bekeken worden. Als het gaat om onze rol als samenwerkingspartner zien wij de volgende aandachtspunten voor de komende vier jaren:

•    Samenwerking NOVEX-gebied Zuid-Limburg: Hier gaat het om het verder vormgeven van de samenwerking tussen het rijk, de provincie en de gemeenten in Zuid-Limburg, waarbij gewerkt wordt aan de majeure ruimtelijke opgaven van Zuid-Limburg. Dit gebeurt door het opstellen van een gebiedsgericht programma en een regionale investeringsagenda op het door ons nagestreefde niveau van Zuid-Limburg. De regionale uitvoerings- en investeringsagenda NOVEX Zuid-Limburg is in concept gereed. De agenda bouwt voort op de Agenda Zuid-Limburg en het Ontwikkelperspectief NOVEX-gebied Zuid-Limburg, en vormt een uitvoeringskader voor de periode tot 2030.

•    Samenwerking Middengebied-gemeenten in Zuid-Limburg: In de afgelopen jaren hebben de Middengebied-gemeenten op een aantal thema’s samengewerkt, waaronder landbouw / landschap en toerisme van de toekomst. Gebleken is  dat de uitdagingen én kansen van deze tijd het Middengebied overstijgen. Dit is mede aanleiding geweest om de bestaande samenwerking te verbreden, waarbij gemeente Beek én de steden Maastricht en Sittard-Geleen zijn aangehaakt. Het middengebied is opgegaan in de onlangs opgerichte Stichting Samenwerking Zuid-Limburg. In 2026 zal deze stichting verder inhoud krijgen en activiteiten ontplooien, waaronder de intensivering van de samenwerking met Stadsregio Parkstad Limburg.

•    GR Stadsregio Parkstad: In deze GR werken de Parkstadgemeenten samen op de thema’s Wonen en Herstructurering, Economie en Toerisme, Ruimte en Mobiliteit, Duurzaamheid, Sociaaleconomische Structuurversterking (SES) en Grensoverschrijdende samenwerking (GROS). De strategische agenda wordt de komende jaren verder uitgewerkt. Blijvend aandacht dient te worden gegeven dat -naast de stedelijke opgaven- ook de landelijke gemeenten in de GR Parkstad ertoe doen: hier ligt een rol voor Beekdaelen weggelegd.

•    Uitwerken visie op 360 graden samenwerking: Beekdaelen streeft zoveel als mogelijk naar samenwerking op de schaal van Zuid-Limburg. Enerzijds gezien de ligging van Beekdaelen in Zuid-Limburg; wij grenzen aan 7 Zuid-Limburgse en 2 Duitse gemeenten. Anderzijds vanwege het gegeven dat Zuid-Limburg het juiste schaalniveau is om strategische opgaven aan te pakken. Gemeenten in Zuid-Limburg zullen zichzelf echter meer moeten verbinden aan elkaar. De coronacrisis, de waterknelpunten en de huidige geopolitieke situatie laten zien dat samenwerking op de schaal van de Zuid-Limburgse (veiligheids)regio noodzakelijk is. Beekdaelen speelt hierbij een belangrijke rol.

•    Meer grip op samenwerkingen (lees: verbonden partijen) krijgen: Naast het aangaan van succesvolle samenwerkingen is het voor wat betreft de ‘verbonden partijen’ van belang om hier ook grip op te krijgen en te houden. De aanpak ‘Samen Grip Op Verbonden Partijen’ - die door een groot deel van de gemeenten in Zuid-Limburg wordt toegepast- werpt vruchten af. In dat verband biedt de wijziging van de Wet gemeenschappelijke regelingen de gemeenteraden meer mogelijkheden om hun taakstellende en controlerende taak jegens GR-en uit te oefenen.

•    Grensoverschrijdende samenwerking (GROS): De Nederlandse gemeenten Landgraaf, Brunssum en Beekdaelen hebben in het najaar 2025 samen met de Duitse gemeenten Selfkant, Gangelt, Geilenkirchen en Übach-Palnburg afspraken gemaakt om de samenwerking in de grensregio verder te versterken. In het kader van de regiodeal Parkstad wordt momenteel een haalbaarheidsstudie uitgevoerd naar kansen in de grensregio. Thema’s die om samenwerking vragen zijn onder meer midden- en kleinbedrijf, vrijetijdseconomie, duurzame energie, mobiliteit en natuur- en landschapsontwikkeling.

Wij staan voor een gemeente die inzet op samenwerking en die financieel en organisatorisch gezond en in control is. Voor ons gelden de volgende uitgangspunten: 

• We werken samen met andere gemeenten om de kwaliteit en betaalbaarheid van publieke taken en diensten te kunnen waarborgen.
• Vanuit het principe “goed rentmeesterschap” blijven we vasthouden aan een gezonde financiële positie in Beekdaelen.
• Op basis van het principe ‘een goede balans tussen willen en kunnen’ is onze opgestelde prioriteitenlijst leidend voor het al dan niet uitvoeren van bestaande plannen.
• We houden de belastingdruk voor onze inwoners zo laag mogelijk, d.w.z. ombuigingsmaatregelen gaan voor belastingverhoging (uitgezonderd indexering).