Woord vooraf
Terug naar navigatie - Woord voorafVoor u ligt een sluitend begrotingsvoorstel voor het jaar 2023, de eerste programmabegroting van de nieuwe bestuursperiode 2022-2026. Een nieuwe bestuursperiode, waarvan de start werd gemarkeerd door het coalitieprogramma ‘Ons thuis, Ons Beekdaelen’. In deze begroting vormen de ambities en uitvoeringsopdrachten uit dit coalitieprogramma de leidraad. We zijn erin geslaagd om de betreffende noodzakelijke en gewenste investeringen van een dekking te voorzien. Deze programmabegroting gaat over het aankomende begrotingsjaar 2023 en geeft eveneens een doorkijk op de jaren daarna.
Het zijn roerige tijden en dat maakt het opstellen van deze programmabegroting geen eenvoudige klus. De afgelopen jaren werden we geconfronteerd met een COVID-pandemie en moest er op alle fronten snel geschakeld worden. Deze pandemie bevindt zich weliswaar niet meer in diezelfde crisissfeer; het virus is er nog steeds. Tegelijkertijd hebben we te maken met een stikstofcrisis, asielcrisis en bevinden we ons inmiddels in een heuse energiecrisis. Er woedt een oorlog op het Europese continent en ondertussen worden de effecten van klimaatverandering steeds zichtbaarder.
De problemen van deze tijd zijn ook van invloed op onze samenleving in Beekdaelen. Ondanks dat we als gemeentelijke overheid de oplossing voor deze problemen niet allemaal en alleen in handen hebben is het wel onze verantwoordelijkheid om zo goed mogelijk met de situatie om te gaan. Door oog te hebben voor de problemen waar onze inwoners, instellingen en bedrijven mee te maken hebben. Om onze inwoners goed bij te kunnen blijven staan, moet het vizier niet alleen worden gericht op kortetermijnoplossingen, maar moeten we ons vooral focussen op de lange termijn. Dat zullen we met elkaar gaan doen, binnen de mogelijkheden en verantwoordelijkheden die we als gemeentelijke overheid hebben.
Ook de financiële context van dit moment is – meer nog dan in andere jaren – onzeker. De enorm gestegen energieprijzen en de alsmaar oplopende inflatie hebben een groot effect op de wereld om ons heen. Dit brengt onzekerheid met zich mee, want hoe ziet de toekomst eruit? En welke gevolgen hebben deze ontwikkelingen op de structurele financiële speelruimte voor onze gemeente? Het financiële perspectief na 2025 maakt het extra ingewikkeld voor gemeenten. Het kabinet heeft nu met de Miljoenennota besloten alsnog extra geld beschikbaar te stellen voor alleen het jaar 2026.
Dit probleem van financiële onzekerheid speelt ook voor veel van onze inwoners. Zo zijn er grote zorgen over de energierekening en de stijgende prijzen voor het levensonderhoud. Als gemeentelijke overheid nemen we onze verantwoordelijkheid door uitvoering te geven aan landelijke regelingen zoals het uitkeren van de energietoeslag voor minima en het tegengaan van energie-armoede. Daarbij gaan wij ook aan de slag met de ambities uit het coalitieprogramma om armoede in Beekdaelen te bestrijden en het versterken van de lichamelijke en psychische gezondheid van onze inwoners.
Op Prinsjesdag heeft het kabinet meer duidelijkheid gegeven. Niet alleen over de financiering van gemeenten in 2026, maar ook over het tegemoetkomen van inwoners die financieel in de knel komen. De invoering van een prijsplafond voor energie zal enige verlichting geven en ook de aankondiging dat de energietoeslag van €1.300 voor minima in 2023 wederom kan worden uitgekeerd is goed nieuws. Natuurlijk wel met de kanttekening dat niet alle onzekerheden daarmee zijn weggenomen.
Deze programmabegroting is tot stand gekomen op basis van de informatie zoals we die nu kennen – op basis van de meest recente informatie uit de september-circulaire 2022. Desondanks is er nog steeds sprake van een aanzienlijke onzekerheid, met name voor de periode 2026 en daarna. Het blijft zaak de ontwikkelingen nauwgezet te blijven volgen en indien nodig daar in de toekomst op te anticiperen.
De financiële onzekerheid is geen reden om stil te zitten en af te wachten. Er is in deze programmabegroting nadrukkelijk gekeken naar wat wel kan. De doorontwikkeling van Beekdaelen als jonge fusiegemeente naar de grootse plattelandsgemeente van Zuid-Limburg is zowel intern als extern ingezet, waarbij het zaak is deze doorontwikkeling vast te houden met oog voor alle opgaven die er liggen. Door onze unieke ligging in Zuid-Limburg en onze 360 graden oriëntatie zijn er kansen die benut kunnen worden en is het tijd om in deze nieuwe bestuursperiode en in het begrotingsjaar 2023 door te pakken en posities in te nemen. Dat is alleen mogelijk door een goed samenspel. Niet alleen tussen college, raad en ambtelijke organisatie, maar ook met de samenleving. Het vraagt om uithoudingsvermogen om het vol te houden. Het vraagt soms ook om een adempauze; om weer op kracht te komen en daarna door te pakken. Dit alles voor ‘ons thuis, ons Beekdaelen’!
Beekdaelen, oktober 2022
Het college van burgemeester en wethouders van Beekdaelen